​

İmgenin mimarlığı mı?

​

Mimarlığın imgesi mi?

  

Bu proje önerisi tasarlanmış bir çeper ile onun tanımladığı hacimde tanımlanmış iç boşluk etrafında gelişen, kamusal kullanımı ve mekansal donanımları asal bir tasarım fikri olarak ön planda tutan, binanın ekonomik olması esasına göre yapısallığını kuran ve bütünlüğünde bağlamını yeniden üreterek bir koruluk öneren, kolay erişilebilir, kentsel sürekliliğin bir parçası olan varlık kazanmış yalın siyah bir hacimdir.  Bu hacmin oluşturulmasında seçilen tasarımsal unsurlar ve onlarla bağlantılı mekanların neden ve nasıl oluşturulduğu; nitelikleri aşağıda açıklanmıştır.    

​

1. YALIN SİYAH ÇEPER:

Görsel estetik mekânın eylem bağımlı nitelikleri sayesinde açığa çıkmalıdır. Bu tasarım kamusal süreklilikler ve kişisel eylem biçimleri üzerinden varlık bulur. Yalın/sade siyah çeperlerin oluşturduğu hacim ihtiyaç programının gereklilikleri yanında mekanın eylem bağımlı ve kamusal kullanıma uygun mekanlarının da varlık kaynağıdır.  Aynı zamanda bu siyah çeper oluşturduğu iç sayesinde mekanını bağlamının köhne ve alışılagelmiş çarpık kent düzeninden ayırır. Diğer bir ifade ile siyah çeper, kentsel bir karar olarak, kente sırtını dönerek onunla kendi oluşturduğu düzen/sitem veya tasarımsal organizasyon bağlamında yeniden ilişki kurmanın aracısıdır. 

​

1. BOŞLUK/İÇ

Bu tasarım bir için tasarımıdır. Yalın siyah çeperler sayesinde oluşturulan mekansal bütünlük bir iç boşluğa varlık kazandırır. Bu boşluk tasarımın ana omurgasıdır. Kent  ile bu boşluk arasına ihtiyaç programına uygun mekanlar yerleştirilmiştir. Bu nedenle mekanın içinde olmak hem kentin içinde olmak hem de bu binanın özelleştirdiği programların içinde olmak anlamına gelir. Bu çerçevede bu tasarımın içi, kentin bir parçası olarak bir ticari merkezin içe kapalı eleştiriye açık mekansal nitelikleri yerine, bina içinde olmayı kentin içinde olabilmek  haline getirir.

​

• Bir Han/bedesten olarak tasarım :

Yalı han kentin sürekliliğine bağlanan, ondan beslenen, onun parçası olan bir iç tasarımıdır. Bu tasarımda, siyah yalın çeperlerin oluşturduğu mekansal kalınlık bağlamında varlık bulan iç binanın kentin parçası olmasını sağlar. Bu durumu mimari hale getiren tıpkı Yalı handa olduğu gibi sokaktan genleşerek varlık bulan iç hacimdir. Yalı Han’ın plan düzleminde kente tutunma biçimi bu tasarımda iki katnanlı bir kesit çözümlemesi ile katmanlı bir biçimde yeniden üretilmiştir.

Kentsel süreklilik +2.00 kotuna ulaşan platform merdivenler ve yeme içme alanı sürekliliğinde bir bütün olarak binanın algılanabileceği iç boşluğa/içe altlık oluşturur.

  

1. GEÇİŞLER

Bu tasarım kentin kamusal zeminini ikiye ayırarak kendi bünyesine taşır. Böylece siyah yalın çeperin hacmi içinde tanımlanan kentsel boşluk ile kentsel süreklilik arasında bir bağlantı kurar. Bu bağlamda bu tasarımda zemin kat iki farklı kotta eşdeğer olarak üretilmesi üretilmiştir. Kent zemini -2.00 ve + 2.50 kotlarında çoğaltılmıştır. -2.00 kotu bir sokak sürekliliği olarak binanın sosyal sosyal ve kültürel alanlarını barındırır. Çok amaçlı salon, sinema, el sanatları atölyeleri, müzik ve dans  stüdyoları, sergi holü iki farklı sokak sürekliliğinde -2.00 kotunda konumlandırılmıştır. +2.50 kotu bu tasarım içinde önerilen iç boşluğun mekânını barındırır. İç boşluk ve kentsel sürekliliğin kurulmasında tasarlanmış farklı zeminler ve yüzeyler oluşturulmuştur.

​

• Özelleşmiş zeminler olarak platform merdivenler:

Bu tasarımda Kentsel sürekliliğin bina içinde sağlanmasında platform merdivenler kullanılmıştır. 0.00 kotu/kentsel zemin bu platform merdivenler ile -2.00 kotuna, +2.50 kotuna, + 5.70 kotuna taşınır. Bahsi geçen her bir kot bir süreklilikle birbirine doğrudan bağlıdır. Platform merdivenler bir zemin sürekliliği sağlayıp kentsel sürekliliği bina içinde devamını sağlarken diğer taraftan bu platformlar anlık eylemlere veya bir tasarımcının ön göremeyeceği kişilere bağlı eylemlere zemin oluştururlar. Yaz ve kış sahnesi ve sokaklar döngüsel bir süreklilikte kentin parçalarıdır ve düşey bir kent sürekliliğini oluştururlar.  

​

• Özelleşmiş zeminler olarak kış-yaz sahnesi, sokaklar ve ara mekanlar

Aslında bu tasarımda en temelde oluşturulmak istenen bir ticari binanın en yüksek düzeyde sağlayacağı erişilebilir ve kullanılan kamusal mekânlardır. Kamusallık yalın çeperlerin, iç boşluğun, kentsel sürekliliğin ve platform merdivenlerin var oluş gerekçesini tanımlar. Bu çerçevede önerilen tasarım bir alış veriş merkezinin bir yaşam merkezine dönüşmesinde kamusallığı asal tasarım aracı olarak kullanmıştır. Kent zemini tasarımın bütünlüğünü bir zemin sürekliliği olarak kurarken kamusallık bunun programatik parçasını oluşturur. Kamusallığın mekânsal karşılıkları her bir kotta farklı farklı oluşturulmuştur. -2.00 kotunda sokaklar, +2.5 kotunda kış sahnesi ve iç boşluk, + 5.2 kotunda yaz sahnesi, ve diğer katların sirkülasyon sürekliliğinde plan düzleminde üretilen ara mekanlar (koridorlar üzerinde oluşan kırılmalar ile bunlar sağlanmaktadır ) binanın kendi içine kapalı bir alış veriş merkezi olmasının ötesine geçebilmesinin araçları olarak önerilmiştir.

​

1. Peyzaj bütünlüğü

Bu tasarım bağlamında yer alan geniş yeşil alanları kendi iç yapısına katmayı amaçlar. Bu çerçevede öncelikle tasarım alanının önünde yer alan park alanının peyzaj özelliklerini kentsel süreklilik kapsamında bina iç boşluğuna aktarmıştır. Bu aktarımın tasarımsal aracı bina içi yeşil peyzaj alanları ve bitki öbekleridir. Kentsel sürekliliği bina içine aktaran ve oluşturulan kotların, düşeyde de olsa kentin bir devamı olmasını sağlayan platform merdivenler ve zeminlerin üzerinde bu peyzaj adaları ve bitki öbekleri konumlandırılmıştır.

 

1. Yeni kamusal alan olarak kent içi koruluk ve denize açılan yaya sokağı

 

Bu öneri, tasarım alanının kuzey batı-güney doğu yönünde bulunan halk bahçesini, bir tasarım yorumu olarak, kendi tasarım alanı içine doğru genleştirir. Böylece kent içinde batı güney- kuzey doğu yönünde bir koruluk oluşturulması amaçlanmıştır. Bu koruluk Çanakkale kent merkezinde büyük bir yeşil alan oluşmasına katkı sağlayarak var olan halk bahçesinin etkilerini merkeze doğru akmasını sağlayacaktır. Bu çerçevede tasarım alanında yer alan ve koruluğun kent merkezine ulaşmasını engelleyen 4 adet binanın kamusallaştırılarak yıkılması ön görülmüştür.  Aşağıdaki görsel bu yıkılacak yapıları göstermektedir.

 

• Denize doğru uzanan yaya yolu:

 

Bu tasarım inşa halindeki belediye binasının kuzey batı yönündeki meydanı ile liman arasında bağlantıyı sağlayacak bir yaya yolu önermektedir. Böylece tasarım alanı içinden geçen ve önerilen koruluğa güney doğu yönünden erişimi sağlayacak kentsertl bir süreklilik kurulması amaçlanmıştır.

 

SONUÇ: Bir Kentsel Odak Olarak Yaşam Ve Ticaret Merkezi

Bu tasarım yukarıda açıklanan tasarımsal kararlar ve bunların mimari karşılıkları bağlamında ekonomik ve yalın, kamusal, yeşil, kentsel sürekliliğe katılan ve erişilebilir bir bina fikrini/mekanını ürettiğini iddia eder. Bina imgesi yalın yapı malzemelerinin sunduğu görsel dil yerine tek bir yapı malzemesinin, kenetli saçın, oluşturduğu imge üzerinden elde edilmiştir. Bu önerilen bina ile ekonomik nitelikleri bakımından en ucuz, kamusal nitelikleri en gelişmiş, kentle en fazla ilişki arayışında, kendi tasarım gücünü kente dayatma iddiasında olmadan kente değer katan bir odak oluşturulmuştur.